یکی از تجهیزات بسیار مهم و کاربردی و البته بدون جایگزین جهت تهویه مطبوع تابستانی و زمستانی دستگاه هواساز یا هوارسان است.

این دستگاه با توجه به مشخصات پروژه و نوع کاربری آن دارای تنوع و پیچیدگی زیادی می‌تواند باشد که در این مقاله به تک تک جزئیات آن می‌پردازیم.

هواساز چیست ؟

هواساز یا هوارسان به دستگاهی گفته می شود که عملیات گرماگیری از محیط و یا گرمادهی به محیط را در حجم هوای زیاد و با فشار استاتیک بالا جهت پرتاب بیشتر از طریق کانال امکان پذیر می سازد . هواسازها همانند فن کویل ها با داشتن فن دمنده و مبدل حرارتی و البته تجهیزات بیشتر و پیشرفته تر از جمله دستگاههای نام آشنای سیستم های تهویه مطبوع به شمار می روند.

خروجی هواساز، هوای مطبوع و مناسب محیط است که حجم، رطوبت، میزان آلایندگی و دمای خروجی در آن ها قابل تنظیم است.

دستگاه هواساز ، دستگاهی برای فیلتر نمودن ، تنظیم دما ، تنظیم رطوبت ، کنترل سرعت ، جهت و توزیع هوای ورودی به ساختمان ، آپارتمان ، سوله صنعتی و یا هر نوع ساختمان دیگری است و به همین خاطر از نظر کاربرد به انواع هواساز ساختمانی (آپارتمانی یا همان هواساز خانگی) و نیز هواساز صنعتی دسته بندی می شود. سیستم هواساز به همراه دستگاه های سرمایشی مانند چیلر ، دستگاه های گرمایشی مانند بویلر و یا دستگاه های سرمایشی گرمایشی مانند GHP , VRF و غیره مورد استفاده قرار می گیرد زیرا هواساز دستگاه تولید کننده حرارت و برودت نیست بلکه فقط دستگاه توزیع کننده هوای سرد و گرم است.

در مجموع می توان اهداف اصلی استفاده از این سیستم را به این ترتیب نام برد:

1. کنترل دما
2. تنظیم اکسیژن
3. تصفیه هوا
4. تنظیم رطوبت

کاربرد هواساز

این سیستم یکی از پرمصرف ترین دستگاه های صنعت HVAC بشمار می رود که می تواند نیازهای متعددی را در این زمینه برآورده سازد؛ لذا، گستره وسیعی از کاربردها را پوشش می دهد و به همین علت است که تنوع بسیاری در طراحی آن وجود دارد.

اما بطور کلی می توان گفت، استفاده از دستگاه هواساز برای فضاهایی رایج است که مساحت زیاد و یکپارچه ای داشته و یا به حجم قابل توجهی هوای تازه نیاز دارند. با توجه به اینکه این سیستم غالباً بعنوان یک دستگاه مرکزی بکار گرفته می شوند، نمی توانند برای فضاهای تفکیک شده ای مثل واحدهای مسکونی و اداری یا مغازه های یک مرکز تجاری که نیاز به کنترل مستقلی دارند، انتخاب مناسبی باشند.

در دستگاه های هواساز فیلترهای مختلف با کاربرد های متفاوتی وجود دارند :

• پیش فیلتر فلزی
• پیش فیلتر الیاف شیشه ای (فایبرگلاس)
• پیش فیلتر پلیتد (پانل)
• فیلتر کیسه ای
• فیلتر هپا
• فیلتر اولپا

معرفی انواع هواساز

سیستم تهویه هوا شامل اتاق فن، موتور الکتریکی، کویل های گرمایش و سرمایش، فیلتر و دمپر از اجزای اصلی سیستم می باشد که بسته به نوع کاربرد می توان آن را به اتاق میکس هوا، اتاق شستشوی هوا، فیلتر کیسه ای و نوع رطوبت ساز مجهز کرد.

تهویه مطبوع هوای تازه: این سیستم ها در مجتمع های مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.
تهویه مطبوع صنعتی: از این سیستم ها در محیط های صنعتی با حجم بالا نیز استفاده می شود.

همچنین از نظر ساخت و نصب، ایرواشر ها را می توان به دو نوع دیگر تقسیم کرد که در زیر معرفی می شوند:

مدل های عمودی: این دستگاه ها ارتفاع بیشتری دارند اما سطح کمتری را اشغال می کنند.
مدل های افقی: این مدل ارتفاع کمتری نیز دارد و رد پای بزرگتری دارد. این نوع کولرگازی ها بسیار رایج تر و محبوب تر هستند.
البته در یک تقسیم بندی کلی دیگر می توان این سیستم ها را از نظر نوع فن، سیستم گرمایش و سرمایش، نوع کویل، نوع موتور، نوع رطوبت ساز، سیستم کنترل، ظرفیت و اندازه تقسیم بندی کرد.

هواساز ساختمانی چیست ؟

همانطور که گفته شد هواسازها به دو دسته کلی هواساز ساختمانی (آپارتمانی) و صنعتی تقسیم بندی می شوند. از هواساز ساختمانی می توان در اماکن مختلف مسکونی ، اداری ، تجاری ، آموزشی و غیره استفاده نمود. از نظر ساختاری بین این دستگاه ها تفاوتی وجود ندارد و فقط ابعاد آنها ، نوع فیلترهای به کار رفته ، مجهز بودن یا نبودن به تجهیزات رطوبت گیر و رطوبت زن و نیز درصد هوای برگشتی به دستگاه ها متفاوت است. برای مثال یک هواساز صنعتی که در محیطی آلوده کار می کند بهتر است که به فیلترهای مخصوص جذب کننده آلاینده ها مجهز شود و یا اینکه در یک هواساز خانگی (آپارتمانی) مسئله تنظیم و کنترل رطوبت نیز اهمیت پیدا می کند.

هواساز صنعتی چیست ؟

کولرهای صنعتی مناسب کولرهای سوله ای صنعتی، کولرهای انباری، کارگاه های بزرگ تولیدی، سالن های ورزشی و ... می باشد. با توجه به فضای زیاد سوله، افزایش گردش هوا (گردش هوا) و استفاده از فیلترهای مختلف برای صرفه جویی در مصرف انرژی گردش هوا و جلوگیری از ورود یا انتقال آلاینده های صنعتی توصیه می شود، اما به طور کلی عملکرد آن مشابه نوع ساختمان است.

کاربرد هواساز 

کاربرد دستگاه هواساز در سیستم تهویه یک ساختمان یا سوله معمولا در یکی از شرایط زیر ضرورت پیدا می کند :

۱ . در هر نوع کاربری که به ورود هوای تازه به طور دائمی نیاز داشته باشیم.

۲ . در هر نوع کاربری که رفت و آمد در آن زیاد بوده و باید اکسیژن به میزان کافی تامین شود.

۳ . در هر نوع کاربری که بخواهیم با کانال ، هوا را توزیع کنیم.

۴ . در جاهایی که باید هوا به خوبی و متناسب با نیاز فیلتر شود.

۵ . و کاربرد هواساز در جاهایی که باید رطوبت هوا کامل تحت کنترل باشد و بتوان مقدار آن را مدیریت کرد.